Honderd jaar Beckum, samengevat in ruim driehonderd pagina’s.
Van onze verslaggeefster Esther Rouwenhorst
Het Historisch Archief Beckum en omstreken heeft na acht jaar werk de laatste punt gezet. Het resultaat Honderd jaar Beckum en de Beckumers, 1900 – 2000 werd gepresenteerd op de kerstmarkt van zaterdag 17 december 2016.
“Het was een gigantische klus”, verklaart Ria Jannink de tijd die is verstreken sinds de eerste woorden aan het papier werden toevertrouwd. “Toch zijn wij nog snel”, stelt Aukje Krommendijk. “Ik weet van vergelijkbare instellingen die vijftien jaar aan een soortgelijk boek hebben gewerkt.” Dat wil niet zeggen dat het Historisch Archief zich er met een jantje-van-leiden van af heeft gemaakt. Sterker nog, het boek over Beckum is bijzonder gedetailleerd. Met veel beeldmateriaal, aangevuld met teksten, wordt relevante informatie over de vorige eeuw met de lezer gedeeld.
“Het Historisch Archief heeft zo veel materiaal”, vertelt Ria. “Eens in de twee jaar is er een open dag, maar de rest van de tijd ligt dat materiaal in de kast. Niemand die het ziet.” Het besluit werd genomen, een boek moest er komen. Dus bogen Ria en Aukje zich over de duizenden foto’s die het archief rijk is. Want dat het beeldmateriaal leidend zou zijn in het geheel, dat heeft voor de makers altijd als een paal boven water gestaan. Aukje: “We hebben altijd gezegd dat het om de plaatjes moet gaan, de teksten zijn er om de onderdelen met elkaar te verbinden.” Zo is er een hoofdstuk gewijd aan het thema bezinning. Een onderwerp waar je volgens Aukje veel tekst aan kunt besteden. “Maar je kunt ook een bidprentje tonen, dat is toch ook een vorm van bezinning.” Een onderwerp dat naar verhouding meer tekst heeft gekregen is het boerenleven in Beckum. Van de industrialisatie naar mechanisatie, automatisering en robotisering. “Ja, robotten kwamen ook voor het jaar 2000 al voor in de landbouw, al stond dat toen nog wel in de kinderschoenen”, aldus Aukje. Foto’s van melkrobots zijn in het historisch boek dan ook niet te vinden, al geldt ook bij dit onderwerp dat de afbeeldingen het verhaal vertellen, laat Aukje weten. “Het is echt een plaatjesboek geworden.”
De foto’s tonen mensen, gebouwen en gebruiken die voor velen herkenbaar zijn. Bijschriften en anekdotes ronden het geheel af. Zo geeft Honderd jaar Beckum en de Beckumers, 1900 – 2000 antwoord op de vraag waarom spelers van TVO zich elke wedstrijd opnieuw in het zwart-wit hullen. Een antwoord dat praktisch en komisch tegelijkertijd is. De bedoeling was namelijk dat TVO in rood-wit zou uitkomen, maar rode stof bleek niet voor handen in de textielfabriek in Boekelo. Dus werden die lappen gepakt die wel voorradig waren: zwart en wit. Op die manier hebben de auteurs meer mythes uit Beckum ontkracht. “Beckumers zijn dol op hun verleden. Daar wordt vaak over gesproken tijdens verjaardagen, maar mensen zijn het dan zelden met elkaar eens”, vertelt Aukje. Details over locaties en data staan niet meer helder voor geest of zijn verdwenen. “Dat hebben wij nu vastgelegd, discussies daarover zijn niet meer nodig”, vult Ria lachend aan. “Pak gewoon het boek.”
Honderd jaar Beckum en de Beckumers, 1900 – 2000 vertelt, zoals de titel al aangeeft, over de vorige eeuw. “De eeuw van de omslag, ook voor Beckum”, zegt Aukje. Paarden werden in rap tempo vervangen door auto’s, elektriciteits- en telefoonnetwerken werden aangelegd. De computer en internet deden hun intrede en de wereld was niet eerder zo klein als in de twintigste eeuw. Nieuwe gebruiken ontstonden, oude gebruiken raakten in de vergetelheid. Ria pakt de proefdruk van het boek erbij en wijst naar een zwart-wit foto uit 1947 van ernstig kijkende vrouwelijke parochianen – “lachen naar de camera mocht in die tijd nog niet, dat kwam later pas”- die in retraite gaan in het Witte Hoes in Borne. “Dat gebeurt nu toch ook niet meer.” Aukje vult aan: “Dit boek zorgt ervoor dat mensen uit Beckum kennis krijgen van hoe het dorp in relatief korte tijd is veranderd van een relatief besloten plattelandsgemeenschap tot wat het nu is. Op een andere manier krijgen zij deze kennis niet tot zich. En het doet toch iets met je als je weet waar je roots liggen.”
Overigens is er nog een reden waarom het boek ‘slechts’ honderd en niet zevenhonderdvijftig jaar beslaat. “Een eeuw is een mooi afgerond geheel”, aldus Aukje. “Dan vertel je over mensen die veelal nog in leven zijn. Zoals de mannen van de maïskern en dat jongetje dat misdienaar was bij de uitvaart van Pastoor Osse in 1940. Dat jongetje kan het zich nog goed herinneren. Dat jongetje is Johnny ter Avest.” Die mannen en dat jongetje zijn in woord en vooral in beeld terug te vinden in Honderd jaar Beckum en de Beckumers, 1900 – 2000. Net als vele andere dorpsgenoten. Het is echter een illusie te veronderstellen dat het boek allesomvattend is. Dat wil echter niet zeggen dat wat er niet in staat niet is gebeurd, aldus de auteurs. Ria: “Als mensen meer willen weten over de geschiedenis van Beckum, dan zijn ze op maandagmorgen tussen 9.00 en 12.30 uur van harte welkom bij het Historisch Archief in ’t Proggiehoes aan de Beckumerschoolweg.”
Het boek Honderd jaar Beckum en de Beckumers, 1900 – 2000 is elke maandagochtend van 9:00 – 12:00 uur, in ’t Proggiehoes verkrijgbaar voor slechts vijftien euro. Bent u niet in de gelegenheid om op dat tijdstip te komen, mag u ook mailen voor een andere afspraak.